farmer loan waiver महाराष्ट्रातील बळीराजा गेल्या अनेक वर्षांपासून निसर्गाच्या दुष्टचक्राला तोंड देत आहे. गेल्या चार-पाच वर्षांतील सततच्या नैसर्गिक आपत्तींनी, विशेषतः खरीप हंगाम २०२५ मधील अतिवृष्टी आणि महापुराने शेतकऱ्यांचे कंबरडे मोडले आहे. शेतीचे अतोनात नुकसान झाल्यामुळे उत्पन्नाचे सर्व मार्ग बंद झाले आहेत. या आर्थिक पेचप्रसंगातून बाहेर पडण्यासाठी शेतकऱ्यांनी मोठ्या प्रमाणात शेतकरी कर्जमाफीची मागणी केली आहे.
सरकारी आश्वासनानंतर हालचालींना वेग farmer loan waiver
शेतकऱ्यांच्या या तीव्र मागणीची दखल घेत, राज्य शासनाने महत्त्वपूर्ण पाऊल उचलले आहे. शेतकऱ्यांच्या आंदोलनांच्या पार्श्वभूमीवर, राज्याच्या मुख्यमंत्र्यांनी येत्या ३० जून २०२६ पूर्वी कर्जमाफी लागू करण्याचे आश्वासन दिले आहे. उपमुख्यमंत्री, अर्थमंत्री आणि कृषिमंत्र्यांनी देखील या निर्णयाला दुजोरा देऊन शेतकऱ्यांमध्ये आशेची भावना निर्माण केली आहे.
या आश्वासनानंतर आता प्रत्यक्ष कर्जमाफीच्या दिशेने प्रशासकीय कार्यवाहीला वेग आला आहे. कर्जमाफीसाठी आवश्यक माहिती गोळा करण्याची प्रक्रिया सुरू झाली असून, जिल्हा मध्यवर्ती सहकारी बँकांनी (DCC Banks) या कामाची जबाबदारी घेतली आहे.
माहिती जुळवाजुळव: ‘अभ्यासगट समिती’ची भूमिका
कर्जमाफी नेमकी कशी करायची, यासाठी कोणते निकष (Criteria) लावायचे, कोणत्या शेतकऱ्यांचे कर्ज माफ करायचे आणि कोणाला वगळायचे हे ठरवण्यासाठी राज्य शासनाने एक अभ्यासगट समिती नेमली आहे. एप्रिलच्या पहिल्या आठवड्यात ही समिती आपला अहवाल सादर करण्याची शक्यता आहे. या अहवालाच्या आधारावरच कर्जमाफीची अंतिम रूपरेषा ठरणार आहे.
या तयारीचा भाग म्हणून, यवतमाळ, अहिल्यानगर (अहमदनगर) आणि लातूरसह अनेक जिल्ह्यांमधील DCC बँकांनी चालू (Current) आणि थकीत (Defaulters) कर्जदार शेतकऱ्यांच्या कर्जाशी संबंधित कागदपत्रे आणि माहिती गोळा करण्यास सुरुवात केली आहे.
कर्जमाफीसाठी कोणती कागदपत्रे आवश्यक?
बँका सध्या मोठ्या प्रमाणावर डेटा जुळवाजुळव करत आहेत. कर्जदार शेतकऱ्यांची अचूक माहिती शासनापर्यंत पोहोचवण्यासाठी खालील कागदपत्रांची मागणी केली जात आहे:
- कर्जासाठी गहाण ठेवलेले सातबारा (7/12) आणि ८ अ उतारे.
- शेतकऱ्यांच्या आधार कार्डाची छायांकित प्रत.
- बँक खाते क्रमांक आणि सेव्हिंग अकाउंटचे नंबर.
- शेतकऱ्यांचा मोबाईल नंबर (विशेषतः आधारशी लिंक असलेला).
- शेतकऱ्याचा फार्मर आयडी (Farmer ID).
थकीत आणि चालू कर्जदारांची संख्या, त्यांच्या कर्जाचे स्वरूप आणि कर्जाची नेमकी रक्कम यांसारख्या आकडेवारीवर बँका काम करत आहेत.
थकीत कर्जाचा मोठा आकडा
या संदर्भात, राज्यस्तरीय बँकर समितीने यापूर्वीच माहिती दिली आहे की, राज्यातील शेतकऱ्यांवर सुमारे ३१ हजार कोटी रुपयांचे कर्ज थकीत आहे. या रकमेत चालू वर्षातील कर्जाचा मोठा हिस्सा आहे. ही आकडेवारी गोळा करून प्रत्येक कर्जदार शेतकऱ्याच्या परिस्थितीचा अभ्यास करणे प्रशासनाला शक्य होणार आहे.
शेतकऱ्यांसाठी महत्त्वाचे आवाहन
जर तुम्हाला तुमच्या डीसीसी बँक (DCC Bank) किंवा सोसायटीमार्फत कर्ज आणि आवश्यक कागदपत्रांसंदर्भात माहिती पुरवण्याची मागणी केली जात असेल, तर कृपया त्वरीत सहकार्य करा. ही माहिती पुढील कर्जमाफी योजनेसाठी आधारभूत ठरू शकते. तुमच्या सहकार्यामुळे, कर्जमाफीची अंमलबजावणी झाल्यास तुम्हाला कुठल्याही अडचणीशिवाय या सरकारी योजनेचा लाभ घेता येईल आणि भविष्यातील नुकसान टळेल.