BBF Anudan Yojana – शेतकरी बंधूंनो, आधुनिक तंत्रज्ञानाचा वापर करून शेतीत उत्पादन वाढवणे आणि खर्च कमी करणे ही काळाची गरज आहे. याच उद्देशाने, महाराष्ट्र शासनाच्या विविध योजनांमधून रुंद सरी वरंबा (BBF – Broad Bed Furrow) पेरणी यंत्रावर शेतकऱ्यांसाठी मोठे अनुदान उपलब्ध करून देण्यात आले आहे. हे यंत्र तुमच्या शेतीसाठी एक वरदान ठरू शकते.
या लेखात आपण BBF यंत्राचे फायदे, अनुदानाची संधी आणि हे यंत्र आपल्या शेतीत कसे उत्पादनात २५% ते ३०% पर्यंत वाढ करू शकते, याबद्दल सविस्तर माहिती घेऊया.
रुंद सरी वरंबा (BBF) तंत्रज्ञान म्हणजे काय? : BBF Anudan Yojana
रुंद सरी वरंबा (BBF) हे एक प्रगत शेती तंत्रज्ञान आहे, जे ट्रॅक्टरचलित यंत्राच्या साहाय्याने वापरले जाते. या यंत्राद्वारे एकाच वेळी तीन महत्त्वाची कामे केली जातात:
- रुंद वरंबा (Broad Bed) तयार करणे: यामध्ये साधारणतः १.२ ते १.५ मीटर रुंदीचे (४ ते ५ फूट) वरंबे तयार केले जातात.
- पेरणी आणि खत देणे: तयार झालेल्या वरंब्यावर पिकाच्या गरजेनुसार बियाण्याची टोकण पेरणी आणि रासायनिक खतांची मात्रा योग्य खोलीवर दिली जाते.
- सऱ्या (Furrows) तयार करणे: प्रत्येक वरंब्याच्या दोन्ही बाजूंना सऱ्या तयार होतात, ज्यामुळे पाण्याचे योग्य व्यवस्थापन होते.
हे यंत्र सोयाबीन, तूर, मका, भुईमूग, कापूस, हरभरा यांसारख्या विविध पिकांसाठी अत्यंत उपयुक्त आहे.
BBF यंत्राचे मुख्य फायदे: उत्पादन आणि खर्चात मोठी बचत!
रुंद सरी वरंबा पेरणी यंत्राचा वापर केल्यास शेतीत खालील मोठे फायदे मिळतात:
१. जलसंधारण आणि पाण्याचे व्यवस्थापन –
- पाणी जमिनीत मुरते: सऱ्यांमध्ये पावसाचे पाणी जमा होऊन ते हळूहळू जमिनीत मुरते, ज्यामुळे मूलस्थानी जलसंधारण साधले जाते. कमी पावसातही पिकाला ओलावा उपलब्ध राहतो.
- अतिरिक्त पाण्याचा निचरा: जास्त पाऊस झाल्यास किंवा अतिवृष्टी झाल्यास, सऱ्यांमधून अतिरिक्त पाण्याचा योग्य निचरा होतो. यामुळे पिकांच्या मुळाशी पाणी साचत नाही आणि पिकांचे नुकसान टळते.
२. उत्पादन आणि आर्थिक लाभ –
- उत्पादनात वाढ: BBF पद्धतीने पेरणी केल्यामुळे पिकांची वाढ चांगली होते आणि पारंपरिक पद्धतीपेक्षा उत्पादनात साधारणपणे २५% ते ३०% वाढ दिसून येते.
- निविष्ठा खर्चात बचत: बियाणे आणि खतांची बचत होते, कारण टोकण पेरणीमुळे बियाणे योग्य प्रमाणात आणि योग्य ठिकाणी पडते. यामुळे खर्चात २०% पर्यंत बचत शक्य होते.
- वेळेची आणि मजुरीची बचत: पेरणी, खत देणे आणि वरंबे तयार करणे ही कामे एकाच वेळी होत असल्याने वेळ आणि मजुरीचा खर्च मोठ्या प्रमाणात कमी होतो.
३. जमिनीची गुणवत्ता आणि पीक व्यवस्थापन –
- जमीन भुसभुशीत: वरंब्यावर हवा खेळती राहते, ज्यामुळे जमिनीची सच्छिद्रता वाढते आणि जमीन भुसभुशीत होते.
- आंतरमशागत सोपी: उभ्या पिकात आंतरमशागत, कोळपणी आणि फवारणी करणे सरीमुळे सोपे होते. ट्रॅक्टरचलित यंत्राचा वापर सरीमधून करता येतो.
- जमिनीची धूप कमी: उताराला आडवी पेरणी केल्यामुळे जमिनीची धूप कमी होण्यास मदत होते.
५०% अनुदानाची सुवर्णसंधी (योजनेनुसार बदल)!
महाराष्ट्र शासनाच्या कृषी यांत्रिकीकरण किंवा जिल्हा परिषदेच्या सेस योजनांतर्गत रुंद सरी वरंबा पेरणी यंत्रासाठी (BBF यंत्र) ५०% पर्यंत अनुदान दिले जाते.
- अनुदान मर्यादा: विविध योजनांनुसार अनुदानाची रक्कम आणि टक्केवारी बदलते. काही योजनांमध्ये खर्चाच्या ५० टक्के किंवा ठराविक कमाल मर्यादेपर्यंत (उदा. रु. ८०,०००) अनुदान दिले जाते.
- नवीन योजना: ‘कृषी समृद्धी योजने’सारख्या नवीन योजनांमध्ये देखील BBF यंत्रांसाठी मोठ्या प्रमाणात निधी मंजूर करण्यात आला आहे.
- अर्ज करण्याची प्रक्रिया: अनुदानाचा लाभ घेण्यासाठी शेतकऱ्यांनी कृषी विभागाच्या किंवा जिल्हा परिषद कृषी विभागाच्या योजनांसाठी अर्ज करणे आवश्यक आहे. महाडीबीटी पोर्टलवर (Maha DBT) देखील अनेक योजनांचे अर्ज उपलब्ध असतात.
महत्त्वाची टीप: अनुदानासाठी अर्ज करण्यापूर्वी आपल्या जिल्हा कृषी अधिकारी किंवा तालुका कृषी अधिकारी यांच्याशी संपर्क साधून चालू आर्थिक वर्षातील योजना आणि अनुदानाची अचूक माहिती घ्यावी.
BBF यंत्र खरेदीसाठी आवश्यक कागदपत्रे :
अनुदानाचा लाभ घेण्यासाठी तुम्हाला खालील कागदपत्रे तयार ठेवावी लागतील:
- ७/१२ उतारा आणि ८ अ उतारा
- आधार कार्ड
- बँक पासबुकची प्रत (आधार संलग्न)
- जात प्रमाणपत्र (SC/ST प्रवर्गासाठी)
- यंत्राचे दरपत्रक (कोटेशन)
- ट्रॅक्टरच्या कागदपत्रांची प्रत (ट्रॅक्टर असल्यास)
- खुल्या बाजारातून खरेदी केल्यानंतर देयक (बिल)
टीप: अनुदानाची रक्कम थेट तुमच्या आधार संलग्न बँक खात्यात (DBT – Direct Benefit Transfer) जमा केली जाते.
निष्कर्ष: BBF यंत्र – शेतीसाठीची पुढची पायरी
रुंद सरी वरंबा (BBF) पेरणी यंत्र हे केवळ एक कृषी उपकरण नाही, तर ते पाणी वाचवणारे आणि उत्पादन वाढवणारे एक शक्तिशाली तंत्रज्ञान आहे. बदलत्या हवामानाला तोंड देण्यासाठी आणि आपल्या शेतीला अधिक फायदेशीर बनवण्यासाठी हे तंत्रज्ञान अत्यंत उपयुक्त आहे.
शासनाच्या ५०% पर्यंत अनुदानाच्या संधीचा फायदा घ्या आणि आपल्या शेतीत आधुनिक BBF यंत्राचा समावेश करा.
उत्पादन वाढवा, खर्च कमी करा आणि शेतीला समृद्ध करा! BBF Anudan Yojana







