Krishi Samruddhi Yojana : महाराष्ट्र राज्यातील शेतकऱ्यांचे उत्पन्न वाढवून कृषी क्षेत्राला बळकटी देण्यासाठी राज्य शासनाने एक महत्त्वाकांक्षी पाऊल उचलले आहे. ‘कृषी समृद्धी योजना’ या नावाने सुरू झालेल्या या नवीन उपक्रमातून शेतकऱ्यांसाठी भांडवली गुंतवणूक आणि पायाभूत सुविधांच्या निर्मितीवर मोठा भर दिला जात आहे. नानाजी देशमुख कृषी संजीवनी प्रकल्पाच्या (पोकरा) धर्तीवर २२ जुलै २०२५ रोजी कृषी, पशुसंवर्धन, दुग्धव्यवसाय विकास व मत्स्यव्यवसाय विभागाने या योजनेची अंमलबजावणी सुरू केली आहे.
Krishi Samruddhi Yojana योजनेचा उद्देश स्पष्ट आहे
- कृषी क्षेत्रात भांडवली गुंतवणूक वाढवून पायाभूत सुविधांची निर्मिती करणे.
- शेतकऱ्यांचा उत्पादन खर्च कमी करणे आणि उत्पादकता वाढवणे.
- पीक विविधीकरण (Crop Diversification) आणि मूल्य साखळी (Value Chain) बळकट करणे.
- हवामान-अनुकूल आणि शाश्वत शेतीला प्रोत्साहन देऊन शेतकऱ्यांचे उत्पन्न दुप्पट करणे.
अहिल्यानगर (आधीचा अहमदनगर) जिल्ह्यासाठी २२ कोटींहून अधिक निधी मंजूर
या योजनेअंतर्गत, २०२५-२६ या वर्षासाठी अहिल्यानगर (पूर्वीचा अहमदनगर) जिल्ह्याकरिता तब्बल २२ कोटी २९ लाख रुपये इतका मोठा निधी मंजूर करण्यात आला आहे. यामुळे जिल्ह्यातील हजारो शेतकऱ्यांसाठी आधुनिक आणि फायदेशीर कृषी प्रकल्पांची उभारणी करणे शक्य होणार आहे.
१२ महत्त्वाच्या योजनांवर भर
या योजनेतील सर्वात मोठे वैशिष्ट्य म्हणजे शेतकऱ्यांसाठी १२ वेगवेगळ्या प्रकारच्या कामांना अर्थसहाय्य दिले जात आहे. या प्रकल्पांमुळे शेतकऱ्यांना केवळ पारंपरिक शेतीवर अवलंबून न राहता, मूल्यवर्धन (Value Addition) आणि आधुनिक तंत्रज्ञानाचा वापर करणे शक्य होईल.
अनुदान मिळणाऱ्या १२ योजना खालीलप्रमाणे आहेत:
- शेडनेट हाऊसमध्ये मातीविरहित लागवड: ब्ल्यू बेरी, हळद आणि स्ट्रॉबेरी यांसारख्या उच्च-मूल्याच्या पिकांची आधुनिक पद्धतीने लागवड.
- मध उत्पादन व प्रक्रिया केंद्र: मधमाशी पालन करून मधाचे उत्पादन आणि त्यावर प्रक्रिया करणारे युनिट उभारणे.
- कांदाचाळ: साठवणुकीतील नुकसान टाळण्यासाठी आधुनिक कांदाचाळीची उभारणी.
- केळी लागवड: केळी पिकाच्या लागवडीसाठी मदत.
- शीतगृह (Cold Storage) उभारणी: नाशवंत शेतमालाच्या साठवणुकीसाठी कोल्ड स्टोरेजची निर्मिती.
- एकात्मिक पॅक हाऊस (Pack House): शेतमालाची स्वच्छता, प्रतवारी आणि पॅकिंग एकाच ठिकाणी करण्यासाठी युनिट.
- जीवामृत स्लरी प्रकल्प: नैसर्गिक खतांच्या निर्मितीसाठी प्रकल्प.
- ऑटोमॅटिक फर्टिगेशन व इरिगेशन शेड्यूल्डिंग युनिट: पाणी आणि खतांचे व्यवस्थापन स्वयंचलित पद्धतीने करण्यासाठी तंत्रज्ञान.
- भाजीपाला निर्जलीकरण (Dehydration) प्रक्रिया युनिट: भाजीपाला सुकवून त्याचे आयुष्य वाढवण्यासाठी प्रक्रिया युनिट.
- ग्रेडिंग, वॅक्सिंग, पॅकिंग युनिट उभारणी: शेतमालाला बाजारपेठेत आकर्षक आणि चांगला भाव मिळावा यासाठी प्रतवारी, वॅक्सिंग आणि पॅकिंग सुविधा.
अनुदानाचे प्रमाण (६०% ते ९०%)
या योजनेत शेतकऱ्यांना त्यांच्या प्रवर्गाप्रमाणे भरघोस अनुदान मिळणार आहे, जे उत्पादन खर्च कमी करण्यास अत्यंत उपयुक्त ठरेल:
| प्रवर्ग | अनुदानाचे प्रमाण |
| सर्वसाधारण प्रवर्ग (General) | ६० टक्के |
| अनुसूचित जाती/जमाती (SC/ST) | ९० टक्के |
सूचना: हे अनुदान थेट लाभार्थी शेतकऱ्यांच्या बँक खात्यात जमा केले जाते, ज्यामुळे योजनेत पारदर्शकता राहते.
अर्ज कसा आणि कुठे करायचा?
कृषी समृद्धी योजनेचा लाभ घेण्यासाठी इच्छुक शेतकऱ्यांनी महाडीबीटी (MahaDBT) प्रणालीवर ऑनलाईन अर्ज सादर करण्याचे आवाहन जिल्हा अधीक्षक कृषी अधिकारी सुधाकर बोराळे यांनी केले आहे.
या योजनेत सहभागी होऊन आपल्या शेती व्यवसायाला आधुनिक व फायदेशीर बनवण्याची ही एक उत्तम संधी आहे. त्वरित अर्ज करा आणि आपल्या कृषी व्यवसायात समृद्धी आणा!
