pm kisan new registration शेतकऱ्यांसाठी अत्यंत महत्त्वपूर्ण असलेल्या पीएम किसान सन्मान निधी योजने अंतर्गत, नवीन लाभार्थ्यांच्या नोंदणी आणि मंजुरीसाठी केंद्र सरकारने एक निश्चित आणि पारदर्शक प्रक्रिया लागू केली आहे. ही प्रक्रिया समजून घेणे, स्वयं-नोंदणी करणाऱ्या प्रत्येक शेतकऱ्यासाठी महत्त्वाचे आहे.
स्वयं-नोंदणीसाठी प्रमुख पात्रता निकष pm kisan new registration
नवीन लाभार्थी म्हणून नोंदणी करण्यासाठी केंद्र शासनाने दोन मुख्य परिस्थितींना परवानगी दिली आहे:
- १ फेब्रुवारी २०१९ पूर्वी जमीन नोंदी (फेरफार): ज्या शेतकरी बांधवांच्या जमिनीच्या नोंदी १ फेब्रुवारी २०१९ या तारखेपूर्वी झालेल्या आहेत, परंतु त्यांनी अद्याप या योजनेत नोंदणी केलेली नाही.
- १ फेब्रुवारी २०१९ नंतर वारसा हक्काने जमीन: ज्या शेतकऱ्यांना १ फेब्रुवारी २०१९ नंतर वारसा हक्काने जमीन मिळाली आहे, असे शेतकरी देखील स्वयं-नोंदणी करू शकतात.
महत्त्वाची सूचना: केंद्र शासनाच्या निर्देशानुसार, शेतकऱ्यांनी स्वयं-नोंदणी केलेल्या अर्जांवर, नोंदणीच्या दिनांकापासून दोन महिन्यांच्या आत मान्यता देणे किंवा तो अर्ज नाकारणे हे प्रशासनावर बंधनकारक आहे.
मंजुरी आणि पडताळणीची अधिकृत साखळी
स्वयं-नोंदणी केलेल्या अर्जांना अंतिम रूप देण्याची आणि लाभ सुरू करण्याची प्रक्रिया अनेक टप्प्यांत विभागली गेली आहे, ज्यामध्ये कृषी आणि महसूल विभाग एकत्र काम करतात:
तालुका आणि जिल्हा स्तरावर अंतिम अधिकार
या स्वयं-नोंदणीकृत अर्जांना मंजुरी देण्याचा किंवा नाकारण्याचा अंतिम अधिकार केवळ कृषी विभागाला आहे:
- तालुका स्तर: तालुका कृषी अधिकारी (नोडल अधिकारी).
- जिल्हा स्तर: जिल्हा कृषी अधिकारी.
महत्त्वाची नोंद: महसूल विभागातील तहसीलदार आणि निवासी उपजिल्हाधिकारी यांच्या लॉगिनमध्ये सुविधा उपलब्ध असली तरी, कृषी विभागाने त्यांना या अर्जांना मान्यता न देण्याचे स्पष्ट निर्देश दिले आहेत.
महसूल विभागाकडून जमिनीच्या नोंदीची पडताळणी
नोंदणीकृत अर्ज तालुका स्तरावर उपलब्ध झाल्यानंतर, सर्वप्रथम त्यांची भूमी अभिलेख नोंदीनुसार पडताळणी केली जाते.
- हे अर्ज एका विशिष्ट प्रपत्राद्वारे संबंधित तहसीलदारांकडे पाठवले जातात.
- तहसीलदार त्यांच्या स्तरावर जमिनीच्या नोंदीची खात्री करतात (विशेषत: १ फेब्रुवारी २०१९ पर्यंतची जमीन धारणा तपासतात, वारसा हक्काचे अर्ज वगळता).
- पडताळणीनंतर, पात्र आणि अपात्र शेतकऱ्यांची यादी पुन्हा तालुका कृषी अधिकाऱ्यांकडे पाठवली जाते.
ग्रामस्तरीय समिती आणि कृषी सहाय्यकाद्वारे इतर निकषांची तपासणी
महसूल विभागाने पात्र ठरवलेल्या लाभार्थ्यांची यादी यानंतर कृषी विभागाकडे येते.
- या याद्या कृषी सहाय्यकांकडे पाठवल्या जातात.
- कृषी सहाय्यक ग्रामस्तरीय समितीच्या सहकार्याने उर्वरित आणि महत्त्वाच्या निकषांची पडताळणी करतात.
- सर्वात महत्त्वाचा निकष: कुटुंबामधील एकापेक्षा जास्त सदस्यांना (पती, पत्नी आणि अठरा वर्षांखालील मुले) योजनेचा लाभ मिळत नाहीये, याची खात्री केली जाते.
अंतिम मंजुरी आणि लाभ हस्तांतरण
सर्व पडताळण्या पूर्ण झाल्यावर:
- पात्र/अपात्र शेरा नमूद केलेली अंतिम यादी तालुका कृषी अधिकाऱ्यांकडे येते, जिथे तालुका स्तरावर अंतिम मान्यता दिली जाते.
- त्यानंतर ही यादी जिल्हा स्तरावर आणि तेथून राज्य स्तरावर अंतिम मंजुरीसाठी पाठवली जाते.
या सर्व पातळ्यांवर आवश्यक कागदपत्रांची पूर्तता व पडताळणी झाल्यानंतरच स्वयं-नोंदणीकृत शेतकऱ्यांच्या अर्जांना मान्यता मिळून, त्यांना या योजनेचा लाभ सुरू होतो.
पीएम किसान सन्मान निधी योजनेचे लाभ अखंडितपणे सुरू ठेवण्यासाठी, अर्जदारांनी सर्व कागदपत्रे अचूक सादर करणे आणि वरील संपूर्ण प्रक्रियेत सहकार्य करणे आवश्यक आहे.
